XU THẾ PHÁT TRIỂN NGÀNH KHUÔN MẪU VIỆT NAM
XU THẾ PHÁT TRIỂN NGÀNH KHUÔN MẪU VIỆT NAM
KTĐT - Nhu cầu về các loại khuôn mẫu cho sản xuất nhựa, dập cơ khí, đúc áp lực, khuôn mẫu vật liệu xây dựng (VLXD)… của DN ngày càng gia tăng cả về số lượng và chủng loại.
Tuy nhiên, dù cầu rất lớn nhưng phía cung lại chưa đáp ứng được đáng kể, và số DN Hà Nội thực sự đang sống bằng chế tạo khuôn mẫu còn khá khiêm tốn…
Quá nửa là hàng ngoại
Hiện nay, hầu hết DN lớn ngành cơ khí chế tạo, nhựa kỹ thuật ở Hà Nội đã hình thành trung tâm khuôn mẫu riêng, thậm chí một số khuôn đạt tới trình độ phức tạp cao như: Bộ khuôn mẫu kích thước dập vỏ ô tô của Công ty CP Ô tô Xuân Kiên; bộ khuôn mẫu linh kiện nhựa chính xác cao cho xe máy của Công ty CP Nhựa Hà Nội; bộ khuôn mẫu dập chi tiết phụ tùng cơ khí cho ô tô của Công ty CP Dụng cụ cơ khí xuất khẩu; khuôn mẫu nhựa linh kiện điện thoại cho Samsung của Công ty Công nghệ Bắc Việt…, góp phần đưa CN hỗ trợ Hà Nội tham gia sâu rộng hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Tại hội nghị Thiết kế chế tạo khuôn mẫu CN bằng ứng dụng phần mềm 3D do Sở Công Thương Hà Nội tổ chức mới đây, ông Lưu Minh Đức - Phó Trưởng phòng Quản lý CN cho biết: Hiện, TP có trên 30 DN chuyên chế tạo khuôn mẫu, song quá nửa trong đó là DN vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đến từ Nhật Bản, Trung Quốc...
Sản xuất đồ mẫu nhựa cho sản phẩm xe máy tại Công ty CP Nhựa Hà Nội. Ảnh: Linh Anh
Theo thống kê của Viện Chiến lược chính sách CN, 45 - 50% khuôn mẫu đang được các DN tại Hà Nội sử dụng đều là hàng nhập khẩu (NK), chủ yếu từ Trung Quốc. Còn theo ông Trần Anh Vương - Chủ tịch HĐQT Công ty Công nghệ Bắc Việt, con số này có thể lên tới 70%.
Về phía DN làm khuôn mẫu trong nước, dù rất tự tin về sản phẩm, song đa phần mới dừng ở việc tự chế tạo khuôn cho hoạt động sản xuất của chính mình, chưa hướng chế tạo khuôn mẫu thành hàng hóa ra thị trường. Theo ông Lưu Minh Đức, tình trạng thiếu phối hợp, liên kết giữa các DN chế tạo khuôn mẫu với DN sử dụng những sản phẩm này đang là nguyên nhân quan trọng dẫn đến lãng phí trong đầu tư, giảm năng lực cạnh tranh của ngành chế tạo khuôn mẫu trong nước.
Mãi nhỏ lẻ nếu thiếu đầu tư, liên kết
Theo các chuyên gia, chế tạo khuôn mẫu không những tốn kém vật liệu, thời gian mà còn phụ thuộc nhiều vào khả năng sáng tạo, độ chính xác khi gia công. Một bộ khuôn làm vỏ nhựa rất nhỏ cho điện thoại di động dù chỉ nặng 200g nhưng trị giá hàng trăm ngàn USD. Thậm chí, một bộ khuôn mẫu dập vỏ xe ô tô có giá lên tới hàng triệu USD. Trong khi, đối tượng cần các sản phẩm này không phải là số đông người tiêu dùng, mà là các DN sản xuất. Chính bởi vậy, quá trình thương thảo, hợp tác sản xuất khuôn mẫu đòi hỏi yêu cầu đặc biệt trong việc tìm hiểu, tư vấn, thỏa thuận hợp tác, thử nghiệm sản phẩm…
Do đó, đa số DN chế tạo khuôn mẫu tại Hà Nội đều đề nghị, với một số thiết bị chuyên dụng đắt tiền như thiết bị thí nghiệm, kiểm tra chính xác cao phục vụ chế tạo khuôn… cần được Nhà nước đầu tư phục vụ chung cho các DN. Bên cạnh đó, vật liệu làm khuôn mẫu thường là thép chuyên dụng NK có giá trị lớn nên DN mong Nhà nước hỗ trợ, ưu đãi cao nhất về vay vốn ngoại tệ và thuế suất NK.
Với quan điểm buôn có bạn, bán có phường, bà Trần Thị Kim Quế - Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Phong Nam đánh giá: Ngành khuôn mẫu phát triển rất nhanh, song sự đầu tư của nhiều DN trong nước chưa hiệu quả. Một lý do là các DN khuôn mẫu còn tản mạn ở quá nhiều nơi, chưa tập hợp thành một mối. Rất cần có một cụm CN dành riêng cho khuôn mẫu, như thế mới tiết kiệm được nguồn lực cho xã hội và tạo sức mạnh tổng hợp cho DN - bà Quế nhấn mạnh.
Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, nguồn lực tài chính có hạn, kế hoạch xây dựng một trung tâm khuôn mẫu chung cho các DN ở miền Bắc vào năm 2015 như dự định của Bộ Công Thương là không khả thi. Thay vào đó, nên khảo sát lại các DN sản xuất khuôn mẫu để đầu tư thêm các dây chuyền, thiết bị mới hiện đại, tạo thành một chuỗi khép kín. Như thế sẽ tận dụng được nguồn lực có sẵn, giúp DN tự làm được nhiều sản phẩm khuôn mẫu mới mà không phải NK.
